Geloof is het sleutelwoord in het leven van oud-schaatser Marnix ten Kortenaar (39). Niet alleen geloven in christelijke zin, maar ook een blind geloof dat het altijd goed komt.
Dat geldt voor een topsporter die gelooft dat de gouden medaille haalbaar is en blijft doortrainen en doorvechten. Maar ook voor een ondernemer, die zich in het diepe gooit om zijn visie te verwezenlijken.
“Een goede ondernemer durft bij de dag te leven en te denken”, meent Ten Kortenaar. De fantasierijke dertiger filosofeert volop vanuit een chique stoel in Coelenhage, een congrescentrum in zijn Gelderse woonplaats Wezep. “Ondernemers en topsporters zijn beide gelovers.”
Schaatsprofessor
De geboren Voorburger is een veelzijdig mens. Naast een carrière als schaatser – hij kwam uit voor Oostenrijk en werd tiende op de Olympische 5 kilometer van 1998 – is Ten Kortenaar doctor in de fysische chemie. In 1999 promoveerde hij aan de TU Delft.
In de schaatswereld staat hij bekend als de ‘schaatsprofessor’. Hij ontwikkelde onder andere de aerodynamische strips en de extra dunne schaatsijzers, waarmee Marianne Timmer goud won in 2006 op de Olympische 1000 meter.
Wereldverbeteraar
De schaatsinnovaties komen voor Ten Kortenaar voort uit passie voor de sport. Hij heeft echter hogere doelen: de wereld verbeteren met nieuwe technologieën. Begin 2008 startte Ten Kortenaar zijn eigen bedrijf Dr Ten. Hij innoveert onder meer op het gebied van zonnecellen, batterijen en waterzuivering.
De naam van zijn onderneming verwijst naar de bijnaam van de oud-schaatser in Japan: Mister Ten. Na zijn promotie werd het meneer veranderd in doctor.
Carrière in het bedrijfsleven
De stap naar het ondernemerschap was voor Ten Kortenaar een logische, maar lastige beslissing. Logisch, omdat hij bij een ontmoeting met mensen vaak ideeën krijgt over hoe zaken anders en efficiënter kunnen. Lastig, omdat zijn carrière in loondienst hem financiële zekerheid bood.
Na zijn promotie in 1999 wilde Ten Kortenaar nog drie jaar door schaatsen, maar ook werkervaring opdoen. Precies op dat moment kwam iemand van schaatssponsor Essent naar hem toe. De wetenschapper werd aangesteld als productontwikkelaar op het gebied van zonnecellen en duurzame energie.
Daarna volgde een dienstverband bij Friesland Foods (2002-2007) in een soortgelijke functie. Aan het einde van die periode stond Ten Kortenaar voor de keuze: een eigen bedrijf beginnen of toch als chemicus nog één keer de chemische industrie in?
Zwaar jaar
Het werd het laatste. Bij DSM Resins in Zwolle was een baan beschikbaar als projectmanager. Achteraf twijfelt Ten Kortenaar of hij toen de juiste beslissing heeft genomen. “Het was een zwaar jaar bij DSM. Ik zat daar niet op mijn plek.”
De oud-schaatser kreeg het gevoel dat hij bij DSM te klein werd gehouden maar zag geen kans deze situatie snel te doorbreken. “Tegen het einde van mijn dienstverband ging ik eigen ideeën ventileren. Dat werd niet opgepikt. Ik moest me bezighouden met het ontwikkelen van een specifieke coating. Meer niet.”
Reis naar Afrika
Ten Kortenaar stoorde zich vaak aan de bedrijfsvoering bij multinationals. Te vaak ging het puur en alleen om geld verdienen terwijl de oud-schaatser tal van innovatieve ideeën had voor een duurzamere wereld.
De doorslag kwam na een reis naar Afrika via de kerkgemeenschap in Wezep. Ten Kortenaar zag met eigen ogen hoe de mensen daar leefden. Dan moest hij toch wel in staat zijn een eigen bedrijf te kunnen opzetten? “Wij dachten hen de
goede boodschap te brengen, maar zij brachten mij de boodschap”, zegt Ten Kortenaar.
Solist
De vrijheid van een eigen bedrijf bevalt de inwoner van Wezep tot nu toe. “Alles wat je doet is nuttig, puur en past bij je. Ik beleef ook veel meer.”
Terugkijkend op zijn periode in het bedrijfsleven concludeert de oud-schaatser dat hij nooit helemaal op zijn plek was op een middelmanagement positie in de grote concerns. “Als sporter heb ik unieke ervaringen opgedaan. Maar dat was wel als solist. Je leert dan pas later om samen te werken. De schaatsvisie en -ervaring kon ik echter niet volledig kwijt in die functies.”
Orthodoxe Joden
De gebieden waarop Ten Kortenaar zich met Dr Ten concentreert, water, energie, sport en voeding, zijn vanuit chemisch perspectief gelijk, maar maatschappelijk gezien komt hij in verschillende werelden. “De ene keer loop ik in een wit zuivelpakje door de fabriek, dan ben ik in Israël aan het onderhandelen met orthodoxe Joden.”
Ten Kortenaar was in oktober in Israël om een waterzuiveringssysteem dat werkt op zonne-energie te demonstreren. Bewoners van het land vertelden hem dat de volgende oorlog waarschijnlijk niet meer over grondgebied gaat, maar over
drinkwater, voor de ondernemer een teken dat zijn innovaties daadwerkelijk verschil kunnen maken.
Botsing bij de Al-Aqsamoskee
Hij sprak met drie partijen in Israël: Joden, Palestijnse christenen en islamieten. Dat laatste was eigenlijk niet de bedoeling. “Ik knalde in mijn eentje met mijn huurauto tegen een Palestijnse wagen vlakbij de Al-Aqsamoskee juist toen het onrustig was. De bestuurder en omstanders in rep en roer. Ik haalde zenuwachtig en half biddend wat briefgeld uit mijn portemonnee en het leek gedaan.”
“'s Avonds reed ik naar mijn hotel door een donker steegje. Kwam ik hem weer tegen. Ik dacht: nu krijgen we het. Hij kwam echter naar me toe, gaf me het geld terug en bood me eten aan. Aardappels met gepofte schapenhersens.”
Omslagpunt
Halverwege het gesprek in Wezep gaat Ten Kortenaars telefoon. Het is zijn vrouw. Een belangrijke subsidieaanvraag is met succes verstuurd. “Nu kan ik het een gerust hart doorratelen”, zegt hij glimlachend.
Volgend jaar worden er meerdere grote aanvragen gedaan, zegt de wetenschapper. Het bedrijf zou sterk kunnen groeien binnen een jaar en staat daarom op een omslagpunt. Ten Kortenaar werkt op dit moment met freelancers en studenten
van de TU Delft, de universiteit waar hij doceert in technisch ondernemerschap. “De vraag is nu: wil ik mensen op de payroll en alle sores en stress die erbij komt of wil ik op projectbasis als relatief vrije man blijven werken?”
Schaatsmaatje Veldkamp
Mocht Dr Ten succesvol zijn, dan splitst Ten Kortenaar wellicht zijn onderneming. “Misschien moet Dr Ten klein blijven en licenties verkopen. De productie en verkoop kun je in aparte bedrijfjes onderbrengen.”
Hij ziet hier mogelijk een rol voor zijn 'schaatsmaatje' Bart Veldkamp, met wie hij nadenkt over een samenwerking in energieprojecten. “Op het moment dat de trein gaat rijden, moet je er misschien zelf afgaan en er een andere machinist opzetten.”